Alergie u psów, co je wywołuje i jak wygląda rozpoznanie?

Czym jest alergia u psa i jakie jest jej rozpoznanie?

Alergie u psów, szczególnie pokarmowe są dość częstym schorzeniem, niezależnie od wieku psa. Najczęściej objawiają się problemami skórnymi i nadmiernym swędzeniem. Jednak mogą przybrać i ostrzejsze formy, np. dusznościami. Dlatego niezbędne jest prawidłowe zdiagnozowanie psa, jeśli podejrzewamy u niego reakcje alergiczne, np. na jedzenie oraz natychmiastowe wyeliminowanie alergenu. Poniżej wyjaśniamy, czym dokładnie są alergie i jakie dają objawy u uczulonych czworonogów. 

W swojej definicji alergiau psa  jest niczym innym jak po prostu nieprawidłową, a nawet nadmierną reakcją układu odpornościowego na niektóre substancje lub pokarmy. Występuje ona zwykle w dwóch formach:

• alergii kontaktowej i wziewnej, która pojawia się w wyniku obecności substancji alergennych w środowisku,
• alergii pokarmowej, jako reakcji na substancje obecne w pożywieniu,
• alergii pchelnej, pojawiającej się po ataku pcheł w postaci problemów skórnych.

Jeśli pies będzie miał styczność z alergenem, jego organizm natychmiast zareaguje. W szczególności wzmoży produkcję szeregu substancji, jak choćby histaminy, czyli naturalnie obecnego w organizmie hormonu, który pełni funkcję ochronną. Co to oznacza w praktyce? To, że wspomaga ona gojenie się ran. Dodatkowo wpływa pozytywnie na napięcie mięśni gładkich (oskrzeli, jelit, żołądka,). Współpracuje też z innymi hormonami, regulując proces ich wydzielania z przedniego płata przysadki mózgowej. Pobudza też wydzielanie soków żółciowych. Hormon też ma też duży wpływ na przebieg reakcji alergicznych. Histamina ma także bardzo duży wpływ także na przebieg reakcji alergicznych. 

W chwili, kiedy dochodzi do kontaktu hormonu z alergenem i histamina w efekcie zostanie uwolniona, naczynia krwionośne rozszerzają się. Jest to spowodowane spadkiem ciśnienia. Wtedy przepuszczalność naczyń krwionośnych zwiększa się i dochodzi do miejscowego zaczerwienienie i obrzęku. Mimo że histamina nie ma dużego zagrożenia wobec organizmu, objawia się u uczulonego psa w postaci świądu skóry, kataru, zaczerwienienia, a nawet łzawieniem oczu, dusznościami, katarem, wymiotami czy biegunką. Jeśli jest jej zbyt dużo może dojść do zauważalnych szkód w organizmie. Poza alergiami, hormon ten mogą uwalniać też urazy, nadmierny ucisk, czy niska temperatura. 

Inną reakcją na alergię jest uwolnienie przeciwciał IgE (immunoglobulin typu E). Efektem tego jest pojawienie się stanu zapalnego skóry. W przypadku alergii pokarmowych objawia się świądem, rumieniem, krostkami i grudkami ropnymi. Przez co pies nie może się powstrzymać od mocnego drapania, przez co może dojść do wydrapania sobie sierści, a nawet jej wygryzienia, co doprowadza do pojawienia się ran.

Mówiąc o objawach alergii u psa należy podkreślić je na 4 główne kategorie, do których zaliczają się objawy: 

• skórne,
• oddechowe,
• pokarmowe,
• behawioralne.

O niektórych objawach skórnych wspomnieliśmy wcześniej, dotyczą one głównie zaczerwienienia na skórze, świądu i innych zmian skórnych. Kolejnym objawem jest wypadanie sierści, łupież, zmiana jakości włosia psa, opuchlizna. Oddechowe objawy to przede wszystkim kichanie, kaszel, wypływy z nosa, inne problemy związane z oddychaniem. Do pokarmowych zaliczają się brak apetytu, wymioty, biegunki. Ostatnie behawioralne ujawniają się apatią, nerwowością, agresją, niepokojem lub innymi zauważalnymi zmianami w zachowaniu. Dowiedz się więcej o rodzajach alergii u psa.

Rodzaje alergii u psa i ich objawy. 

Wskazaliśmy już 3 główne rodzaje alergii występujących u psa. Teraz omówimy je w nieco szerszym zakresie. 

Alergia wziewna u psa.

Mówiąc o alergii wziewnej, najczęściej występującym jej przykładem jest atopowe zapalenie skóry. To choroba, która uwarunkowana jest genetycznie. Powstaje ona z powodu nadwrażliwości na alergeny typu I. Powoduje to wytwarzanie w organizmie psa przeciwciał z grupy IgE. Oznacza to, że po pierwszym kontakcie psa z alergenem, organizm uczula się i wytwarza odpowiednie przeciwciała przeciwko uczulającej substancji. W efekcie, po ponownym kontakcie z nim przeciwciała IgE łączą się z nim i to uwalnia mediatory zapalne, jak choćby histaminę, o której również już wspominaliśmy. Skutkiem tego jest pojawienie się świądu skóry u czworonoga i innych problemów skórnych.

W tym samym czasie ujawniają się inne reakcje o podłożu immunologicznym, a nawet zapalnym. One również wpływają na pojawianie się objawów alergii na skórze. Przykładem takiej alergii wziewnej jest np. alergia na kurz lub pyłki drzew lub roślin. Jeśli pies jest uczulony i będzie przebywał w otoczeniu kurzu lub wspomnianych pyłków, będzie cierpiał na problemy skórne, jeśli nie wprowadzi się odpowiedniego leczenia i środków zapobiegawczych, np. używania specjalnych środków do sprzątania domu.

 

Najczęstsze alergeny wziewne u psów to:

• roztocze kurzu domowego,
• pleśń,
• roztocze spiżarniane,
• pyłki drzew (brzoza, jesion, dąb, topola etc.),
• trawy (żyto, aksamitka etc.),
• alergeny roślinne (babka lancetowata, kąkol, czerwona koniczyna etc.

Ten rodzaj alergii może mieć charakter sezonowy. W momencie, kiedy alergeny pojawiają się tylko w określonej porze roku, np. czas pylenia brzozy będzie to przełom kwietnia i maja. Może także trwać przez cały rok, gdy pies wykazuje alergie np. na roztocze kurzu. Pojawia się ona najczęściej u młodych psów do 4 roku życia. Rzadziej, chociaż również jest możliwa u psów starszych. Podobnie jest u ludzi, alergia może dotknąć ich w każdym wieku. Alergia wziewna często związana jest z rasą, ale również może być uwarunkowana genetycznie.

Rasy, które mają skłonność do alergii wziewnej, to przede wszystkim:

• west highland white terrier,
• buldogi, buldożki,
• bulteriery,
• cocker spaniel,
• labrador,
• owczarek niemiecki.

Warto jednak wiedzieć, że tak naprawdę każdy pies może okazać się alergikiem. Rozpoznać ją można za pomocą testu alergicznego u weterynarza. Świąd u psa rozpoznamy po zachowaniach takich jak:

• intensywne wylizywanie tylnych lub przednich łap i pachwin,
• drapanie się po brzuchu,
• intensywne gubienie sierści (całoroczne),
• zaczerwienienie skóry pod pachami lub w pachwinie.
• przewlekłe zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego,
• zapalenie spojówek,
• zaczerwienienie okolicy pyska,
• alergia pokarmowa 
• zmatowiona sierść,
• łupież

Alergia kontaktowa

Alergia kontaktowa występuje u psa w każdym wieku. Określa się ją mianem nadwrażliwości typu IV, czyli jest to tak zwana reakcja późna. Alergenem kontaktowym bardzo często jest chrom, ale może nim być także: cement, guma, formaldehyd, inne chemikalia, rodentycyty, pestycydy, a nawet niektóre rośliny, jak np. bluszcz, czy też leki, jak np. nadtlenek benzoilu. Alergia pojawia się kiedy alergen wniknie do organizmu poprzez skórę. Wtedy powstaje rumień i miejscowy odczyn zapalny. Ten rodzaj alergii pojawia się najczęściej na łapach oraz skórze brzucha w wyniku bezpośredniego kontaktu z alergenem, np. będącego na podłożu.
Alergia pokarmowa

Podobnie, jak wcześniej wymieniona alergia kontaktowa, alergia pokarmowa może wystąpić u psa w każdym wieku. Jednak nierzadko diagnozuje się ją do 4 roku życia, chociaż objawić się może też i u starszych psów. Inną nazwą dla alergii pokarmowej to niesezonowa alergiczna choroba skóry. A alergenem w tym przypadku może stać się niemalże każdy składnik pokarmowy. Najczęściej zdarza się, że jest to mięso z kurczaka, dlatego wiele karm hipoalergicznych nie zawiera w swoim składzie tego mięsa. 

Co ciekawe tłuszcze i węglowodany nie wywołują alergii, jednakże mogą powodować nietolerancję pokarmową. Trzeba mieć też na uwadze, że diagnozowanie psiej alergii pokarmowej nie jest proste i polega na żmudnym eliminowaniu poszczególnych składników z diety i obserwacji psa. Dlatego warto rozumieć mechanizm powstawania alergii, aby wiedzieć, co i jak należy robić i na co zwracać uwagę u cierpiącego na nią psa. 

Najczęściej występującym objawem w przypadku alergii pokarmowej jest zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego. Szacuje się, że pojawia się ono nawet u 55% diagnozowanych psów. Głównym objawem jest nadmierne wydzielanie woskowiny oraz przewlekle zapalenie spowodowane przez drożdżaki.

Związane z tym objawy to:

• trzepanie uszami, 
• bolesność okolicy ucha, 
• zaczerwienienie i obrzęk zewnętrznego przewodu słuchowego oraz małżowiny usznej.

Należy zwrócić uwagę, że jeżeli alergen podawany jest co jakiś czas, np. w smaczkach, świąd oraz objawy także będą występowały co jakiś czas. Jeśli jednak zauważamy, że pies reaguje non stop w ten sposób na dany składnik, należy go bezwzględnie wyeliminować z diety psa! Najlepszym rozwiązaniem będzie zatem szczegółowa analiza diety psa i zmiana nawyków żywieniowych, szczególnie karmy na wyższą jakościowo i hiperalergiczną.

Alergia u psa wywołana obecnością pcheł

Alergia pchelna, czyli inaczej alergiczne pchle zapalenie skóry, spowodowane jest bezpośrednim kontaktem z pchłą. Alergenem w takiej sytuacji jest ślina lub jad pchły, który w wyniku ugryzienia dostaje się do organizmu. Ugryzienie nawet jednej pchły sprawia, że dochodzi w ciele psa do silnej reakcji alergicznej skóry. Poza alergią pokarmową, właśnie alergia pchelna jest najczęściej występującą alergią u czworonogów. I jest niezależna od rasy i wieku psa. 

Najczęściej objawia się świądem głównie w okolicach zadu i nasady ogona. Skóra może być zaczerwieniona i wykazywać objawy zapalenia. Często obserwuje się łysienie w tej części ciała psa. Reakcja alergiczna może trwać nawet 2 tygodnie od czasu ugryzienia przez pchłę. Najlepiej leczyć ją preparatami przeciwpchelnym. Psa powinno zabezpieczać się przed atakiem pasożytów przez cały rok. Szczególnie, że jeśli alergia wystąpiła jednorazowo, będzie przy każdym ataku pcheł nawracała.

Jak leczyć alergię u psa?

Pierwszym i głównym sposobem leczenia jest odpowiednia diagnoza danej alergii. To pozwoli wykluczyć objawy innych chorób. Następnie kierując się zaleceniami weterynarza wprowadzić odpowiednie leczenie. W przypadku alergii pokarmowej jest to, jak zostało już podkreślone, eliminowanie konkretnych produktów z diety psa i całkowita zmiana nawyków. W przypadku ataku pasożytów farmakologia i środki przeciwpchelne. Do walki z alergią kontaktową lub wziewną stosuje się również odpowiednie leki, ale też kąpiele lecznicze oraz ograniczanie, czy też eliminowanie kontaktu psa w otoczeniu z alergenem.

Do diagnozy, jeśli zauważamy problemy skórne, stosuje się wymaz z miejsca, w którym widoczne są zmiany skórne. Stosuje się też badanie krwi, a niekiedy nawet biopsję. Należy też pamiętać, że wskazanie konkretnej choroby w badaniu, np. zapalenia grzybiczo-bakteryjnego, wcale nie eliminuje alergii. Dlatego należy podejść do badań kompleksowo, aby wyeliminować wszystkie czynniki ryzyka. Szacuje się, że aż 70% badanych psów, u których wykryto alergię, ma zapalenie wtórne skóry. Tym bardziej nie powinno się bagatelizować problemu. Jeśli diagnoza potwierdzi zapalenie, należy niezwłocznie wprowadzić antybiotykoterapię, która trwa nawet do 3-4 tygodni. Stosuje się też leki przeciwgrzybiczne na określonu rodzaj grzyba.

Do leczenia świądu stosuje się sterydy o działaniu przeciwzapalnym i przeciwświądowym. Aplikuje się je według zaleceń weterynarza. Stosuje się je miejscowo, jednak w taki sposób, aby psiak nie zlizywał preparatu. Powinno się je stosować z przerwami, ponieważ leczenie ciągłe może wiązać się ze skutkami ubocznymi leczenia. Jeżeli pies wymaga stałego podawania leków, należy dostosować je tak, aby otrzymywał jak najmniejsze dawki w jak największych odstępach czasu. Zaleca się w takiej sytuacji zastosowanie też terapii, wspomagając się innymi lekami. Sterydów powinno się używać tylko wtedy, kiedy stan kliniczny czworonoga naprawdę tego wymaga. W innym wypadku nie jest to konieczne.

U psów z ciężką atopią i cierpiącymi na całoroczne alergie środowiskowe, stosuje się przeciwciała monoklonalne. Skierowane są one przeciwko interleukinie, biorącej udział bezpośrednio w wywoływaniu świądu podczas reakcji zapalnej i alergicznej u psa. Podanie odpowiedniego leku szybko niweluje świąd, a także ma działanie przeciwzapalne. Podaje się go w formie zastrzyku, raz w miesiącu. Niestety, zdarzają się jednak przypadki gdzie lek nie zadziała, lub skuteczny będzie jedynie w wyższej dawce, co może okazać się w praktyce dość kosztowną formą leczenia świądu u psa. Innym, równie skutecznym rozwiązaniem może być odczulanie, które potwierdzono, że zadziałało u 50% odczuwalnych psów. 

Należy pamiętać, że jeśli nasz pies ma alergię, niestety będzie ją już miało do końca życia i z tym należy się pogodzić. Nie oznacza to, że w praktyce nie będzie mogło normalnie funkcjonować. Odpowiednie leczenie oraz zmiana nawyków może zdziałać naprawdę wiele i uchronić psa przed wieloma ciężkimi i męczącymi objawami alergii